میراث ملاصدرا در آثار دانشمندان غربى در زمینهمطالعات ایرانى و شیعى (استفاده یا سوء استفاده؟)
اندرو نیومن( Andrew Newman)
عنوان این مقاله چنان انتخاب شد، که برانگیزاننده باشد. بیش از ده سال است که به جنبه هایى از کارها و نیز نقش دانشمندان برجسته اوایل و اواسط قرن یازدهم / هفدهم، مانند شیخ بهاءالدین محمد (شیخ بهایى)، میرداماد، فیض کاشانى، تقى مجلسى و اعضاى «مکتب فلسفى اصفهان» علاقه مند شده ام. علاقه عمده من به فقه و حدیث اثنى عشرى است و در نتیجه، چنانکه باید، در مورد تمام نقشهاى عمده فلسفى که این عالمان داشته اند، صاحبنظر نیستم. در زمان نگارش رساله دکتراى خود در اوایل دهه 80، در مورد اعتبار و فایده مفهوم «مکتب فلسفى اصفهان» اطمینانى نداشتم. امّا تحقیقات بعدى، مرا متقاعد کرد که این اصطلاح، اصطلاحى است مفید; زیرا دوره اى از رنسانس عقلى عظیمى را مشخص مى کند که بنیاد آن بیقین عبارت است از تلاش اعضاى این مکتب براى ارائه و استمرار تحقیقات کلامى و فلسفى موجود، در چارچوب فهم و تحلیل مذهب امامیه از آنها.
ادامه مطلب ...د) قصور در بیان معاد جسمانی
آنچه تا اینجا آورده ایم نقد نظریه سهروردی در خصوص معاد روحانی بود اما این نظریه در مسئله معاد آنچنانکه در شریعت آمده قصوری نیز دیده می‌شود که ملاصدرا آن را نیز آورده است و آن اعتقاد به معاد جسمانی و عینیت بدن اخروی با بدن دنیوی است و در بیان اعتقاد خویش آورده: مُعاد در مَعاد انسان همراه با نفس و بدن است و همین بدن معین شخصی در آخرت همراه با نفس برانگیخته می‌شود نه بدن دیگری چه آن بدن عنصری باشد و چه مثالی. اعتقاد مطابق با نص صریح شریعت و عقل صحیح همین قول است و هرگونه قصور ورزیدن از آن حد مستلزم راهیابی خلل در ارکان اعتقادی است.([39])
ادامه مطلب ...ب) جایگاه ابدی نفوس
در نظام هستی شناسی سهروردی مبتنی بر نور و ظلمت و براساس تجربیات شخصی و ریاضات صیصیه و اعتبارات صادق علمی چهار عالم را می‌توان سراغ گرفت.
1. عالم انوار مجرده عقلیه که هیچ تعلقی به جسم ندارند و در سلک حضرت الهیه جای دارند که فرشتگان مقرب و بندگان مخلص او باشند.
2. عالم انوار اسفهبدیه فلکیه و انسانیه.
3. عالم حس که عالم افلاک و کواکب و مرکبات آنها هستند.
4. عالم مثل و خیال _ عالمی است که صور معلقه مستنیره و ظلمانیه در آن جای دارد و این جایگاه نعمات رستگاران و عذاب تیره بختان است. ([11])
ادامه مطلب ...